Stiens - Harlingen / Franeker

• Pagina 9 van 9
•  
•    9   
•    8   
•    7   
•    6   
•    5   
•    4   
•    3   
•    2   
•    1   

Direct ten zuiden van het voormalige station Wijnaldum ligt er tot aan de A31 een onverharde weg op de oude spoorbaan, die van daar verder loopt naar een boerderij direct naast de snelweg. Na de aanleg van de snelweg naar Leeuwarden, en later ook nog het grote knooppunt bij Midlum, is deze 'oprijlaan' van 1300m voor de bewoners de enige verbinding met de bewoonde wereld. Veel bijzonders valt er echter verder niet te ontdekken op dit weggetje. De spoorlijn kruist hierna (virtueel) de A31 en 500 meter verderop vervolgens ook de oude Rijksweg, in de NFLS-tijd nog de belangrijkste verbindingsroute tussen Harlingen en Leeuwarden. Deze overweg was dan ook een van de weinige die waren voorzien van overwegbomen. Op de meeste kruisingen werd een andreas-kruis nog wel als voldoende veilig beschouwd. Direct ten noorden van de Rijksweg lag station Midlum=Herbaijum, waarbij de meeste reizigers waarschijnlijk uit Midlum afkomstig zullen zijn geweest. Tussen het station en het plaatsje Herbaijum moest namelijk een wandeling gemaakt worden van zo'n twee kilometer, voor veel inwoners slechts een paar honderd meter minder dan de afstand tot het NFLS-station in Franeker! Dat het wel nooit een druk station zal zijn geweest, blijkt wel uit het feit dat Midlum=Herbaijum al op 15 mei 1933 werd gesloten voor het reizigersverkeer, twee jaar eerder dan de andere stations op het traject Tzummarum-Harlingen. Het goederenvervoer duurde nog voort tot 1942, toen de lijn werd opgebroken.
Het voormalige station staat er nu nog steeds, al is er in de afgelopen tientallen jaren wel het een en ander gebeurd. In de jaren zestig was er in het gebouw een café/lunchroom gevestigd met de toepasselijke naam "Het Oude Station". Het verkeerde toen, hoewel wit geschilderd, uiterlijk nog grotendeels in de oorspronkelijke staat. Zo diende de nog aanwezige perronkeerwand als afscheiding van de parkeerplaats, waarbij de auto's op de plek stonden waar vroeger het doorgaande spoor en het goederenspoor lagen. De horeca-carrière van Midlum=Herbaijum kwam waarschijnlijk aan zijn einde toen het gebouw in december 1985 te koop werd aangeboden (vraagprijs 185.000 gulden, een bedrag waarvoor je anno 2000 niet veel meer dan een houten abri zou kunnen kopen!). Tegenwoordig kan men bij het oude station niet meer terecht voor een glaasje prik of broodje kaas. Het café is voorgoed gesloten en een zwarte hond op de parkeerplaats doet zelfs onzekere pogingen eventuele bezoekers bij voorbaat van het terrein te weren. Alleen de bushalte voor de deur draagt nog altijd de naam "Het Oude Station"...

Helaas is er in de afgelopen decennia ook heel wat vertimmerd aan het stationsgebouw, zodat het onderhand nog maar weinig gemeen heeft met het ooit identieke station van Wijnaldum. Aan de perronzijde is een extra uitbouw geplaatst, de gevels zijn wit geschilderd of gaan schuil onder een houten betimmering, de meeste ramen zijn niet meer origineel, er is een dakkapel geplaatst en van het dakpannenpatroon is ook niet veel herkenbaars meer over.

Ten zuiden van Midlum=Herbaijum is de spoorbaan weer geheel verdwenen, maar wie goed kijkt kan vanaf hier wel de vorige èn volgende stopplaats nog zien: in het noorden is net het 1700 meter verderop gelegen station Wijnaldum te ontwaren, terwijl in het zuiden al duidelijk de wachterswoning bij halte Koetille zichtbaar is. Op weg naar deze halte reed de trein eerst een kilometer door de weilanden, waarna met een grote draaibrug het Harinxma-kanaal werd overgestoken; hetzelfde kanaal dat voorkwam dat de NFLS-lijn ook in Franeker een aansluiting op het SS-spoor naar Leeuwarden zou krijgen. In de tijd van de NFLS was het Harinxma-kanaal (toen nog de Harlinger Trekvaart) minder breed dan tegenwoordig en lag ter hoogte van de brug ook nog in een bocht. Later is het kanaal verbreed en rechtgetrokken, waardoor eventuele restanten van de brug nu geheel ten zuiden van het kanaal zijn komen te liggen. Zo die er al zijn zullen ze echter wel geheel zijn bedolven onder het zand, want vanaf de oever van het kanaal valt er niets meer van te ontdekken.
De verantwoordelijke voor het veilig openen en sluiten van de spoorbrug was de brugwachter, die met zijn gezin was gehuisvest in wachterswoning 3. Deze naar huidige maatstaven tamelijk kleine woning stond aan de zuidoever van het kanaal naast het spoor. Ten zuiden van deze wachterswoning lag het perron van halte Koetille, welke door de problemen rond de aanleg van de brug pas in 1904 werd geopend. Op 15 mei 1932 werd halte Koetille al weer opgeheven, de draaibrug werd in 1942 gesloopt, maar de woning van de brugwachter staat er nog altijd (zij het nu dus iets verder landinwaarts).

Naast de voordeur en op de zuidgevel zijn nog slechts de vage omtrekken te ontwaren van het vierkant waarin het nummer 3 moet hebben gestaan. Op de noordelijke gevel is dit nummer nog wel te ontcijferen, maar om dit te kunnen zien zou je eigenlijk aan de overkant van het kanaal moeten gaan staan; de eigenaar maakt (moe van spoorfotografen?) met een bord namelijk duidelijk dat de omgeving van de woning toch echt privé-terrein is. Aardig in dit verband is deze foto, kijk maar eens door het raam rechts van de '3' !

Meteen na de halte maakte de spoorlijn een bocht naar het westen om bij kilometer 3.195, net ten oosten van de brug over de Achlumer Vaart, aan te sluiten op de nog steeds bestaande enkelsporige lijn Harlingen-Leeuwarden. Vanuit de Wadlopers die nu op deze spoorlijn rijden is wachterswoning 3 nog goed te zien, maar van de aansluitingsboog zelf is niets meer overgebleven. De hoge spoordijk is later afgegraven waarna er een groot weiland voor in de plaats is gekomen. Tot zo'n 15 jaar geleden waren in het weiland nog een tweetal sloten te vinden die de ligging van aansluitingsboog markeerden, maar inmiddels zijn deze ook verdwenen. Alleen vanuit de lucht is het oude tracé nog heel vaag zichtbaar gebleven.
Het laatste stuk van de dertig kilometer lange reis van Stiens naar Harlingen reden de treinen over de lijn van de Staatsspoorweg. De NFLS betaalde voor het medegebruik van dit stuk spoor een vergoeding aan de SS, waarbij ook enkele rangeersporen en dienstruimten bij het station van Harlingen waren inbegrepen. Het stationsgebouw van Harlingen staat er nog, maar heeft tegenwoordig geen echte functie meer voor de reizigers. Nadat Noordned de dienst op de lijn naar Leeuwarden had overgenomen werden de loketten opgeheven en ook de stationsrestauratie is inmiddels gesloten. Het valt dus te hopen dat er een nieuwe zinvolle bestemming voor het bijna 140 jaar oude gebouw kan worden gevonden, zodat verval en vandalisme geen kans krijgen.

- Augustus 2000

• Pagina 9 van 9
•  
•    9   
•    8   
•    7   
•    6   
•    5   
•    4   
•    3   
•    2   
•    1