Terug naar de vorige pagina Verder naar de volgende pagina
Stuur een emailtje naar Bart Peters






Na 2 kilometer komen we in de buurt van Noordbroek, waar de lijn een ruime bocht naar rechts maakt. De reizigers konden daardoor het stationskoffiehuis (midden op de foto) reeds van ver zien liggen; koffie wordt er tegenwoordig echter alleen nog voor de bewoners en hun visite geschonken.


Station Noordbroek op 05-07-1973 ( foto: Oege Kleijne )






Halverwege de bocht, zo'n 100 meter voorbij de kruising met de Scheemderstraat, stond hier het stationsgebouw van Noordbroek. Dit station werd begin jaren tachtig gesloopt, als laatste van de grote NOLS-stations die langs deze lijn waren gebouwd. Het nog bestaande station in Hardenberg is echter van hetzelfde ontwerp als dat in Noordbroek.



Op de plek van het station resteert nu slechts nog een grote zandvlakte die gebruikt wordt als parkeerplaats voor vrachtwagens, de voormalige bergplaats/retirade die bij het station stond heeft de slopershamer echter wel weten te ontlopen. Het NOLS-verleden is dit gebouwtje vooral door de dakconstructie nog goed aan te zien, en in de tuin is nog een restant van de spoordijk zichtbaar.






De spoorlijn liep na station Noordbroek verder in noordoostelijke richting, maar direkt achter het voormalige station is tegenwoordig een grote aardgas-installatie bovenop het trajekt neergezet. Aan de andere kant van deze installatie is in een bosje nog een klein restantje van de spoorbaan te vinden, maar daarmee houdt het dan ook wel op. In de uitgestrekte velden en weilanden verderop wijst er helemaal niets meer op de spoorlijn die hier zestig jaar geleden toch moet hebben gelegen.


Ongeveer 2 kilometer verderop komt de spoorlijn bij het Buiten Nieuwediep, en buigt daar iets in noordelijke richting af. De noordoever van dit kanaal wordt hier gevormd door een hoge, brede dijk, en in eerste instantie meende ik dan ook dat de spoorlijn hier overheen moest hebben gelopen. Na de huidige situatie nog eens goed vergeleken te hebben met een oude topografische kaart, denk ik echter toch dat de spoorlijn enkele meters naast de dijk heeft gelegen (die op de oude kaart overigens ook nog niet staat aangegeven); wellicht is het ook geen goed idee een spoorlijn vlak aan de rand van een kanaal aan te leggen. Hoe dan ook, een wandelingetje over de dijk is zeker de moeite waard; doordat er in de wijde omtrek geen huizen of wegen te bekennen zijn wordt de stilte hier nog slechts verstoord door het ruisen van de wind en het gefluit van de vogels. Aan de zuidkant van het kanaal staat een windmolen die luistert naar de naam 'Zeldenrust'. Blijkbaar kom ik dan toevallig nèt op het verkeerde moment langs, want ondanks een frisse bries draaien de wieken nog voor geen millimeter...

De spoorlijn blijft het Nieuwediep gedurende zo'n 2 kilometer volgen en buigt dan weer iets naar het noorden af. Tegelijk wordt de kanaaldijk een stuk lager, waarmee mijn idee over de ligging van de spoorlijn weer op losse schroeven komt te staan... Maar misschien is de spoordijk wel afgegraven om de kanaaldijk op te hogen? Een paar honderd meter verderop lag de halte Nieuw-Scheemda = 't Waar, op ongeveer een kilometer lopen van beide dorpjes. Op de foto, omstreeks 1920 genomen, is in de verte de abri te zien met daarnaast een trein uit Delfzijl. Het witte huis links is het bijbehorende stationskoffiehuis; het staat er nog steeds, al wordt het uitzicht daar tegenwoordig wel belemmerd door bomen en struiken (en zou de fotograaf nu middenin een akker moeten gaan staan om een soortgelijke foto te kunnen maken).




Doordat een aantal wegen zijn verlegd ligt de halte tegenwoordig half onder het asfalt van de Hoofdweg, terwijl op de plek van het haltegebouwtje een bushaltepaal is neergezet. Er is echter nog wel een deel van de spoordijk te zien, waar inmiddels al enkele behoorlijk grote bomen op groeien. Hoewel de Hoofdweg hier dus wat is verlegd en rechtgetrokken, is nog wel goed te zien dat deze weg de spoorlijn op twee plaatsen kruiste: net voor, en een eindje voorbij de halte. Vroeger herinnerde een hobbel in het wegdek automobilisten er nog aan dat ze op die plek een voormalige overweg passeerden, maar deze onbedoelde verkeersdrempels zijn inmiddels ook verleden tijd.


Ben Doedens schreef mij het volgende over deze weg:

"Vroeger stak je komend uit Nieuw Scheemda richting 't Waar de spoordijk over, reed een klein stukje noordwestelijk van de spoordijk en stak opnieuw de spoordijk over. De extreme bochten in de weg zijn er wat uitgehaald, de weg is wat lager komen te liggen, de spoordijkbobbels hoefden niet meer te worden genomen en de weg is wat naar het zuidoosten toe verbreed. Ben als kind aldaar een paar keer met de GADO langs gekomen. Mijn moeder kwam van Nieuwolda en bij heel slecht weer nam je de bus. Van Midwolda naar Nieuwolda over Scheemda en Nieuw Scheemda was echter, wat ze hier noemen "een Ommelandse Raaize". (flinke omweg). De voormalige overwegen bij de halte Nieuw Scheemda waren een heel gehobbel in de toch al niet te beste weg. (Verderop in 't Waar kreeg de bus het nog moeilijker omdat hier een ouderwets smal 'draaichie' (draaibrug) genomen moest worden waarachter direct een zowat vierkante bocht was gelegen. Nee, met die bus schoot je nooit op."




Na deze korte verschijning loopt de spoorlijn wederom onzichtbaar de weilanden in, zowel op de kaart als in het veld is er het eerstvolgende stuk niets meer van te zien. Na een paar kilometer naderen we Nieuwolda, waar ook de N362 ligt die van Scheemda naar Delfzijl loopt. De spoorlijn maakt hier een grote boog naar het noorden en is meteen ook weer makkelijk herkenbaar, aangezien de N362 hier vanaf km 11.2 bovenop de oude spoorbaan is aangelegd. Ook de plek waar het station van Nieuwolda stond is geasfalteerd, want precies daaroverheen loopt nu een zijweg van de N362: een wel zeer duidelijk voorbeeld van verdringing van de trein door de auto!


Het voormalige station was van hetzelfde ontwerp als dat van Noordbroek, maar dan in spiegelbeeld uitgevoerd. Het enige andere station van dit type was dat in Nieuw-Amsterdam, dat helaas begin jaren negentig werd gesloopt. Rechts op de foto is wederom een stationskoffiehuis te zien, waarin later hotel Prenger werd gevestigd; de eigenaar exploiteerde bovendien een busdienst waarmee hij de NOLS rechtstreeks beconcurreerde! Ook het hotel is later afgebroken, zodat van het beeld op deze foto tegenwoordig alleen de stationsweg nog herkenbaar is; dit is immers de huidige toegangsweg naar de N362.



De aanleg van de N362 maakt het volgen van de spoorlijn voorbij Nieuwolda tot een even eenvoudige als ook saaie aangelegenheid, want eventuele restanten van de spoorlijn zijn nu natuurlijk wel verdwenen. Met een hier waarschijnlijk zelden of nooit door de NOLS behaalde snelheid van 80km/h rijd ik daarom naar het noorden, waarbij ik na 2 kilometer de halte Wagenborgen passeer. Deze lag links van de spoorbaan, ongeveer 100 meter voorbij de afslag van de N362 die naar deze plaats leidt. Vanzelfsprekend is er hier niets meer wat nog aan die halte herinnert.


Over de N362 herinnerde Ben Doedens zich nog het volgende:

"Dat was de autoweg naar Delfzijl die tussen Nieuwolda en iets voorbij Weiwerd op het zandlichaam van de oude NOLS spoorweg werd aangelegd. Nou was die NOLS grotendeels enkelsporig en dus paste die weg daar niet op. Waar de weg op het nieuw opgespoten zandlichaam lag verzakte ie harder als het wegdeel dat op de oude zandbaan lag. Inmiddels is de weg geheel opnieuw geasfalteerd en geprofileerd en is het verzakken wel zowat aan zijn eind gekomen. Maar die weg ligt er inmiddels ook al weer een kleine 50 jaar. Maar begin zeventiger jaren was dit verschijnsel nog duidelijk zichtbaar in de weg."






Nog eens 4 kilometer verderop is er wel weer iets interessants te zien. De Woldjerspoorlijn, die in Groningen begon en o.a. langs Kolham, Slochteren en Siddeburen liep, kwam hier namelijk uit op de lijn naar Delfzijl. Beide sporen liepen vervolgens naast elkaar tot aan het emplacement van Weiwerd. Aan een bomenrij en een afbuigende sloot is nog te zien waar het laatste stuk van de Woldjerspoorlijn heeft gelegen.

Terug naar de vorige pagina Verder naar de volgende pagina
Stuur een emailtje naar Bart Peters