Terug naar de vorige pagina Terug naar het hoofdmenu
Stuur een emailtje naar Bart Peters

De Houtmarkt ligt middenin het centrum van Zutphen en vormde dan ook het middelpunt van al het tramverkeer rond Zutphen. Het was het beginpunt van de tramlijn van de Gorsselsche Paardentramweg-Maatschappij die, ondanks haar naam, nooit verder dan Eefde heeft gereden. Verder reed de ZTM op weg naar Warnsveld over de Houtmarkt en vanaf 1902 en 1903 kon men hier dus ook nog op de stoomtram naar Doetinchem of Hengelo stappen. Tegenwoordig herinnert alleen de naam van café 'De Halte' nog aan dit verleden als verkeersknooppunt.

Via de Sprongstraat, de Beukerstraat en de Laarstraat reed de tram de Warnsveldseweg op. Ter hoogte van de watertoren stak deze de gracht over die ooit de vesting Zutphen moest helpen beschermen; vermoedelijk lag hier ook de brug die indirect een einde aan de tramdienst maakte. Tussen Zutphen en Warnsveld reed de paardetram ongeveer een kilometer lang tussen de weilanden, tegenwoordig gaat de bebouwing van beide plaatsen echter al bijna naadloos in elkaar over (al is Warnsveld nog altijd een zelfstandige gemeente). 		    


Locomotief nr.2 (de "Warnsveld") staat hier met slechts één rijtuig voor "De Kap" te wachten op het vertrek richting Zutphen. 		     In Warnsveld reed de tram over de Rijksstraatweg, een naam die nu wel een paar maatjes te groot lijkt voor wat feitelijk niet meer dan een smal dorpsstraatje is. Honderd jaar geleden was dit echter wel degelijk een hoofdverbinding tussen Zutphen en Lochem. Een paar honderd meter verder komt de 'oude' Rijksstraatweg uit op de N319; het verkeer uit Lochem wordt tegenwoordig vanaf hier via de 'Kleine Omlegging' naar Zutphen geleid.

De stoomtram rijdt verder langs de Rijksstraatweg naar het oosten. Ter hoogte van de Kapperallee stond hotel-restaurant 'De Kap', het toenmalige eindpunt van de paardetram. Het restaurant bestaat nog steeds, maar heeft inmiddels wel een deel van het gebouw prijs moeten geven aan een buitenlandse concurrent. De linkervleugel biedt nu namelijk onderdak aan Chinees-Indonesisch restaurant 'De Chinese Muur' en is voorzien van alle tierelantijnen die bij zo'n restaurant verplicht lijken te zijn.

Op dit punt begint feitelijk pas het gedeelte van de lijn dat door de TMDG zelf is aangelegd. Bij de T-splitsing 400 meter verderop boog de tram naar het zuiden af en volgde verder de Vordenseweg. Ook deze weg is in de loop der tijd flink verbreed en rechtgetrokken, zodat er eigenlijk niets meer te zien is van de oude trambaan.

Volgens de dienstregeling van 1931 waren er tussen Warnsveld en Vorden nog minstens twee haltes: Boggelaar en Hackfort. Boggelaar zal wel ergens ter hoogte van de gelijknamige weg hebben gelegen, bijna precies halverwege Warnsveld en Vorden. Hackfort is de naam van een oud landgoed ten zuidwesten van Vorden, dat evenwel niet echt in de buurt van de tramlijn ligt. Mogelijk lag halte Hackfort bij de Kruisdijk of een andere zijweg die naar het landgoed voerde. 		    

Via de Zutphenseweg reed de tram het centrum van Vorden binnen. Het tramstation lag waarschijnlijk ergens in de buurt van de kerk, maar helaas valt ook hier geen spoor meer te ontdekken van de TMDG. Vanaf het tramstation liep er een zijlijntje naar het treinstation, welke voor zover bekend is alleen werd gebruikt voor goederentrams. Dit raccordement liep door de Dorpsstraat maar kon daarna blijkbaar niet direkt linksaf de Stationsweg inslaan. In plaats daarvan reed de tram nog een klein stukje rechtdoor, om vervolgens met een ruime boog achter enkele huizen langs alsnog op de Stationsweg uit te komen. Voor het stationsgebouw maakte de tramlijn weer een bocht naar rechts en liep vervolgens nog ongeveer 100 meter door.


De tol bij Hengelo; de tolbeambte had vanuit de raampjes aan de weerszijden van de uitbouw een goed overzicht over de weg. 		     De tram naar Hengelo reed vanaf het tramstation verder langs de Raadhuisstraat en Nieuwstad. Vanaf de Horsterkamp zijn er wat wegen verlegd zodat het oorspronkelijke tracé hier even wat minder goed te volgen is. Oorspronkelijk maakte de weg (en dus ook de tram) hier slechts een flauwe bocht naar rechts, stak de (inmiddels eveneens verlegde) Veengoot over en valt dan na ongeveer 100 meter weer samen met de huidige Hengeloseweg. Tussen de bomen en struiken die hier nu groeien zijn nog vaag de contouren van de oude weg zichtbaar.

De Hengeloseweg is onderdeel van de N316 die van Vorden naar Doetinchem loopt, dus ook deze weg heeft bepaald niet meer hetzelfde karakter als de weg waarlangs ooit de stoomtram reed. Ongeveer halverwege is nog wel een oud tolhuisje te zien waar weggebruikers vroeger voor het gebruik van de weg tol moesten betalen. Volgens de dienstregeling van de TMDG was hier een halte met de naam 'Tol bij Hengelo', de geschiedenis vermeldt echter niet of de tram zelf ook tol moest betalen...

Even ten noorden van Hengelo buigt de N316 naar het westen af om het verkeer buiten Hengelo om te leiden. Op dit punt begint aan de oostkant van de weg een smal fietspad dat na ongeveer 250 meter overgaat in de Vordenseweg: de oorspronkelijke weg van Vorden naar Hengelo, en daarmee uiteraard ook de route die de stoomtram volgde. De Vordenseweg gaat over in de Raadhuisstraat welke in het centrum uitkomt op de Spalstraat. De tram moest hier een nogal scherpe bocht naar rechts maken en reed vervolgens ruim 200 meter in zuidelijke richting.

Net voorbij de kerk maakte de tram een laatste scherpe bocht naar links en stopte 100 meter verderop bij het station van Hengelo, dat ongeveer was gelegen op de plek waar nu de Korenbloemstraat op de Rozenstraat uitkomt. Naast het station had de TMDG hier ook nog een werkplaats en een remise, maar alle drie de gebouwen zijn al lang geleden gesloopt. Hengelo is de tram echter nog niet helemaal vergeten: de weg die vroeger van de Spalstraat naar het station liep draagt tegenwoordig de naam 'Tramstraat'. 		    


Geldersch-Westfaalsche Stoomtram Maatschappij

< ... in voorbereiding ... >
    



Tramweg Maatschappij Zutphen-Emmerik

< ... in voorbereiding ... >
    



Geldersche Stoomtramweg-Maatschappij

< ... in voorbereiding ... >
    


Terug naar de vorige pagina Terug naar het hoofdmenu
Stuur een emailtje naar Bart Peters